aug 27 2010
Gans vliegen
Tijdens mijn prille overland vliegen heb ik enkel gebruik gemaakt van tweezitter vluchten,
waarbij ik van een overlandcoach of een ervaren overlandvlieger aanwijzingen kreeg gedurende de vlucht. Dit heb ik als zeer leerzaam en prettig gevonden en heeft me gebracht waar ik nu ben. Bij het meehelpen opzetten van een overland-programma kwam ook het zogenaamde “gans vliegen” aan de orde. De artikelen die ik toen er over las, schreven wel dat hier enige ervaring voor nodig is. Als prille GPL-er respectievelijk beginnende overland vlieger ben je niet gewend om (dicht) naast elkaar te vliegen. Ik heb het “gans vliegen” toen even gelaten voor wat het is.
Het komt dichbij – dus voorbereiden
 Vorig jaar: Met de Duo-T achter de Ventus aan…. |
Twee jaar na het lezen van het eerste artikel over “gans vliegen”, komt het nu echter dichter bij. Redenen:
|
Als voorbereiding op mijn bezoek aan Serres wil ik me dus meer verdiepen op “gans vliegen”. Ik heb hiervoor een 3 tal documenten gevonden op het internet en hoofdstuk 6 “Flying as an individual or as a team?” gelezen uit het boek “Competing in gliders”, dat ik vorig jaar had gekocht.
Een aantal termen
Het zweefvliegen staat toch bekend als een individuele sport. Je moet zelf beslissingen nemen omtrent strategie en taktiek. Of het nu gaat om het vliegen van een overlandvlucht (voor je plezier) of een wedstrijd (ook plezier!). In de diverse artikelen komen verschillen termen voor en hebben elk een eigen doel. Hieronder een overzicht.
| Defenitie | Omschrijving |
|---|---|
| team flying | Deze term wordt voornamelijk gebruik bij het wedstrijd vliegen, waarbij 2 (of meer) piloten van hetzelfde land samen op vliegen. Dit is voor het eerst toegepast tijdens het wereldkampioenschap zweefvliegen in 1960. Een van de bekenste voorbeelden van “team flying” komt uit 1994, waarbij 3 Duitse piloten op het podium stapte met een gelijk aantal punten. Er zijn op internationaal niveau diverse pogingen ondernomen om d.m.v. regels het “team flying” te beperken of te reduceren. |
| Lead and Follow of Gaggle |
Een groepzweefvliegtuigen die dezelfde thermiekbel delen wordt een Gaggle genoemd. Daarbij kan een ervaren pilot de leiding (Lead) nemen en de minder ervaren piloot/piloten zijn dan de volgers (follow). De rest van dit artikel zal hier over gaan, omdat dit het meest dichtbij komt wat ik in Frankrijk ga (mag) ervaren. |
Lead and Follow
 Een spectaculaire foto van een “gaggle” ….. |
Uit het lezen van de diverse atikelen blijkt dat niet iedere piloot geschikt is voor het vliegen met “Lead and Follow. Durf je de leiding aan een ander over te geven? Een andere piloot kan een andere beslissing nemen voor jou! Het is een kwestie van geven en nemen, maar het plezier in het zweefvliegen moet voorop blijven staan.
Het is belangrijk om achteraf, na de vlucht, te discuceren over bepaalde belissingen van de vlucht. Het geven van feedback, maakt een volgende vlucht beter. |
Het is verstandiger enige afstand te bewaren tussen de lead en follower. Dit geeft meer rust bij het elkaar in de gaten houden. Dit geeft de leader ook meer de ruimte om zich te consentreren op het geen dat voor hem ligt.
Normaliter vliegt de ervaren piloot voorop, zodat de thermiekbel optimaal benut wordt.
In een trainingsvlucht is het ook denkbaar dat de minder ervaren vlieger voor vliegt, om zo ruimte te krijgen om zijn keuzen en overwegingen te maken. De ervaren piloot kan ten alle tijden overnemen.
Randvoorwaarden
Er zijn wel enige randvoorwaarden te noemen, om Lead and Follow vliegen tot een succes te maken.
- Gebruik, qua prestatie, gelijkwaardige vliegtuigen
- De vliegers moeten bij elkaar passen. Geldt ook voor instructeur / coach en leerling.
- Er moet wederzijds vertrouwen, respect en zelfbewust zijn aanwezig zijn.
Je moet je er op instellen dat je door een ander op je successen, maar zeker op je fouten gewezen wordt. Dit kan ook voor de ervaren piloot gelden! Het is een mooie oefening in “Human factors”, om elkaar aan te corrigeren en aan te vullen. Uit eindelijk komt het er op aan om te kunnen “geven en nemen”…….
Uitvoering
Een aantal praktische punten waar je aan kunt denken, zijn:
- Kijk zoveel mogelijk naar buiten! Je vliegt dicht bij elkaar. Denk aan “See and Avoid”.
- Spreek met elkaar een bepaalde snelheid af. Als de omstandigheden veranderen, spreek dan nieuwe snelheid af. Zo voorkom je dat er te grote afstand tussen elkaar ontstaat, waardoor meen elkaar mogelijk kwijt raakt.
- Degene die voor vliegt (leader), geeft de richting aan (links/ rechts) bij de keuze een thermiekbel aan te vliegen. Dit om een mogelijke botsing te voorkomen.
- Dit geldt ook als er meer afstand is tussen de vliegtuigen. De “follower” weet in ieder geval de draai richting van de voor vlieger
en weet hoe hij/zij de de aankomende thermiekbel kan aanvliegen. - Bespreek een plan voor de start. Plannen kunnen gedurende de vlucht gewijzigd worden, maar je start in iedergeval met een plan!
- Gebuik allebei het zelfde kaartmateriaal. Dit vereenvoudigd de bespreking bij “wijziging koers”.
- Discusceer na de vlucht en niet tijdens de vlucht. Geef elkaar feedback over wat goed en verbeterd kan worden. Dit kan als input dienen voor de volgende vlucht.
- Het is verstandig om achter elkaar te vliegen, waarbij de voorste piloot is hoger vliegt dan de twee piloot. De eerste piloot kan zichconcentreren op het geen voor hem/haar is. Het is ook eenvoudiger de tweede piloot, onder hem te spotten en in de gaten te houden.
- Naast elkaar vliegen wordt door wedstrijdvliegers gebruikt om (bijv bij blauwe thermiek) de kansen te verhogen om thermiek te vinden.
Radio Communicatie
Belangrijk is om RT fraselogie te kiezen, die op één manier uitlegbaar is.
Bij team flyingis RT fraselogie nog belangrijker, dan bij Lead and follow, omdat je dichter bij/naast elkaar vliegt.
Een belangrijke regel is:
Vlieg eerst je eigen vliegtuig, kijk uit, bedenk wat je wilt zeggen, zeg het dan.
- Spreek voor de vlucht een frequuentie (en een alternatief af).
- Gebruik enkel de voornaam van de andere piloot. Op den duur herken je elkaar de aan de stem.
- De voorste vlieger geeft aan “links’ of ‘recht’, als hij/zij de thermiek in vliegt, zodat de tweede piloot goed kan volgen een een botsing voorkomen kan worden.
- De thermiekbel verlaten zonder waarschuwing is vaak niet afdoende.
- Spreek langzaam. Je wint geen tijd, als je iets twee keer moet herhalen.
- Spreek zo min mogelijk. Geef alleen belangrijke/nuttige info door.
- Gebruik geen combinaties als “niet goed”. Als de send-knop te laat wordt ingedrukt wordt het “goed”….
Sterke punten
Een aantal sterke punten van het Lead and Follow vliegen op een rij:
- Samen beslissingen (kunnen) nemen
- Minder stressvol in het nemen van beslissingen
- tweede vario naast je en een extra 50m spanwijdte (uitgaande van een veilige afstand tussen 2 zweefvliegtuigen) om thermiek te vinden.
- Beperk de kans op een buitenlanding
- 4 ogen zien meer dan 2 ogen.
- Meer ontspanning in het vliegen. In geval van spanning kan de ander de lead nemen.
Zwakke punten
En natuurlijk er ook zwakke punten te benoemen van het Lead and Follow vliegen:
- Als karakters elkaar niet kunnen aanvullen.
- Het is een nadeel, als je elkaar mentaal niet kunt aanvullen/opbouwen.
- Een pure solist is alleen beter af…….
Het is een middel
Het lead and follow vliegen is niet zaligmakend, maar lijkt me wel een goed middel om bij te dragen aan je persoonlijke ontwikkeling. Lead en Follow vliegen is misschien net zoals GPS en winglets.
Je kunt heel goed zonder, als je ze tot je beschikking hebt kan het een goede bijdrage zijn tot beter vliegen.
Ik zie er naar uit om het Lead and Follow principe toe te (leren) passen in de Franse Alpen.
Ik hou jullie op de hoogte!
